سامانه اتاق وضعیت فرهنگ

طراحی صحیح و اجرای موثر فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در هر مقیاسی نیازمند داشتن شناخت کافی از میدان فرهنگ و جامعه است. در مقیاس خُرد مثل تعاملات یک فرد درون خانوادۀ خود، این شناخت از طریق مشاهدات، برخوردها و گفتگوهای روزمره و تأمل و تفکر دربارۀ آنها به دست می‌آید. اما در مقیاسهای کلان‌تر ماجرا کاملا متفاوت است. وقتی سیاستگذاران فرهنگی، مدیران اجرایی، فعالان فرهنگی یا متفکران و اندیشه‌ورزان می‌خواهند به تمام صحنۀ فرهنگ و جامعه نگاهی بیندازند، اتفاقا باید تکیه بر تجربیات زیستۀ خود را (که لزوما به تمام جامعه تعمیم‌پذیر نیست و برش کوچک و نامتقارنی از تمامِ حقیقتِ مردم و فرهنگ است) کمترکنند و به جای آن، اطلاعات کافی را که مطابق روشهای علمی و در زمان مناسب استخراج شده‌اند محور تدبیر قرار دهند. اتاق وضعیت فرهنگی اجتماعی بینا، خدمتی‌ است که برای پاسخگویی به این نیاز ارائه می‌شود و تلاش می‌کند تصویری صحیح و جامع و کلان از صحنۀ فرهنگ نمایش دهد. این خدمت در نهایت به صورت یک سامانۀ برخط برای جستجو و تحلیل داده‌های فرهنگی اجتماعی دینی ارائه می‌شود اما به جز بروز و جلوۀ نرم‌افزاری آن ابعاد مهم دیگری هم دارد که عبارتند از جمع‌آوری یا استخراج داده‌های دست‌اوّل و داده‌های کتابخانه‌ای (دست دوم و ثانویه) از منابع و مجاری و روشهای مختلف و به روزرسانی آنها، کنترل کیفیت و اعتبارسنجی داده‌ها، برچسب‌گذاری، طبقه‌بندی و سازماندهی داده‌ها، تحلیل داده‌ها و ارائه نتایج و پیشنهادات سیاستی از میان آنها و در نهایت ارائه مشاورۀ مفصل به کاربران و مخاطبان سامانه جهت صورت‌بندی دقیق مسأله وی و ترجمۀ آن به زبان داده‌ها و یافتن اطلاعات مرتبط به آن.

آنچه اتاق وضعیت فرهنگی اجتماعی بینا را به خدمتی متمایز بدل می‌کند نخست این است که به جای ارائه یک داشبورد اطلاعاتی و کمّیِ کلاسیک و یا به جای تلاش برای فراهم آوردن کشکولی از داده‌های مهم اما جدا و نامتصل به هم، یک نظام منطقی ساده مدنظر قرار گرفته و به وسیلۀ آن تمام اطلاعات (که فقط کمّی هم نیستند و شامل داده‌های کیفی و متنی نیز می‌شود)، چه در حوزۀ کنشگری حرفه‌ای فرهنگی اجتماعی (که عمدتا به صنایع فرهنگ بنیان یا دیگر حوزه‌های کنشگری حرفه‌ای مانند تعلیم و تربیت یا تبلیغ دین مرتبط است) باشد و چه در حوزۀ شناخت نگرشها و رفتارهای مردم (به عنوان مخاطبان اصلی تمام کنشهای فرهنگی اجتماعی)، به صورت یکپارچه و متصل به هم ارائه می‌شوند. از این رو امکان تقاطع‌گیری میان اطلاعات و تحلیلهای پیچیده راحت‌تر فراهم می‌شود. اما عامل دوم تمایز، ارائه مشاوره مستمر در زمینۀ فهم مسأله و فهم نیازهای ‌داده‌ای به کاربران و مخاطبان است تا به جای رهنمون شدن به سمت تصمیمات بهتر، دچار سرگشتگی در دریای اطلاعات نشوند.