هنر میراث دار فرهنگ-شاخص

هنر، میراث‌دار فرهنگ

هنر، میراث‌دار فرهنگ

هنر و تمام حوزه‌های مربوط به آن، منبعِ اصلی و الهام‌بخشِ فرهنگِ یک ملت و جامعه در ادوار مختلف است

هنر سایت صفحه دوم

هنر، همواره یکی از عناصرِ اساسی، برای زنده‌‌ نگه‌داشتنِ هویت ملی و همچنین میراث‌دارِ فرهنگِ جامعه در طولِ تاریخ بوده است.

هرچند تحولاتِ سریع و رو به جلویِ دنیای مدرن، بر هنر هم مانند دیگر حوزه‌‌ها تأثیرگذار بوده و هست؛ اما همچنان، هنر و تمام حوزه‌های مربوط به آن، منبعِ اصلی و الهام‌بخشِ فرهنگِ یک ملت و جامعه در ادوار مختلف است و خواهد بود.

بنابراین ارائۀ راهکارهای متناسب و ایجادِ بسترهای در خور، برای زایشِ خلاقیت‌ها و به‌روزرسانیِ فرهنگ در چارچوبِ جامعه با محوریتِ هویتِ ملی، یکی از پردغدغه‌ترین موضوعاتی‌ست که باید به آن پرداخت.

در همین راستا، مؤسسۀ بینا، پیمایش‌های مختلفی با موضوع مصارفِ فرهنگی انجام داده است که بخشی از این پیمایش‌ها، مربوط به داده‌هایی درخصوصِ علاقه به یادگیری و درآمدزایی از هنرهایی مانند موسیقی، فیلم و فعالیتِ هنریِ دستی است.

موسیقی

در حوزۀ موسیقی، 83 درصد مردم در پنج سالِ اخیر به موسیقی گوش داده‌اند، و در حدودِ نیمی از جامعه علاقه‌مند به یادگیری موسیقی هستند.

شایانِ ذکر است که میزان «علاقه‌مندی به یادگیری موسیقی» با افزایش تحصیلات افزایش می‌یابد.

دربارۀ تجربۀ یادگیریِ موسیقی، از پیمایش‌ها چنین برآمده که تجربۀ یادگرفتنِ موسیقی در آقایان اندکی بیشتر از خانم‌ها است.

فیلم

در حوزۀ فیلم، 35درصدِ افراد، علاقه دارند در فعالیت‌هایی مربوط به ساخت فیلم، مشغول باشند و از بینِ کسانی که علاقه به فعالیت در حوزۀ ساخت فیلم دارند، درصدِ علاقۀ نسلZ، یعنی متولدینِ 1376 تا 1382 بیشتر از دیگران است که این میزان به 44 درصد می‌رسد.

 میزان علاقه به این فعالیت‌ها در متولدین1360 تا 1375، 40درصد است و این میزان در افرادِ متولدِ 1345 تا 1359، 34درصد و همچنین در متولدینِ 1345 به قبل، 27درصد است.

هنرهای دستی

در زمینۀ فعالیت‌های هنریِ دستی، از افراد دربارۀ این سؤال شده که در پنج‌سالِ گذشته، فعالیتِ هنریِ دستی انجام داده‌اند یا خیر و نتیجۀ داده‌ها، نشان داده است که 6/32درصد جوابِ مثبت داده‌اند و 3/67درصد هم جوابشان خیر بوده است.

از بین افرادی که در پنج سالِ گذشته، فعالیتِ هنری دستی انجام داده‌اند، 7/48 درصد از خانم‌ها و 9/16 درصد آقایان بوده‌اند.

افراد با تحصیلات دانشگاهی 6/38درصد، افراد با تحصیلاتِ متوسطه و دبیرستان 6/37 و از افرادِ کم‌سواد 2/22 درصد، در این زمینه فعالیت کرده‌اند.

بیشترین درصدِ مربوط به بازۀ سنی 18 تا 24 که 1/44درصد بوده است، و کمترین درصد مربوط به بازۀ سنی 55 و بیشتر که 4/16درصد بوده است.

میزانِ فعالیت‌های هنریِ دستی باتوجه به تعداد کسانی که پاسخ مثبت داده‌اند، در افرادِ بین سن 25 تا 34، 4/40درصد، در سنینِ 35 تا 44 ، 9/38درصد و در سنین  45 تا 54، 3/32 درصد بوده است.

در وجهِ دیگری از پیمایش، میزان فعالیتِ افراد به‌نسبتِ سکونت در کلان‌شهرها و افرادِ ساکنِ روستا، بررسی شده که به ترتیب 6/39 و 2/24درصد بوده است.

همچنین باید به این نکته اشاره کرد که فعالیت هنری دستی در افرادی که رضایتِ مالیِ بیشتری داشته‌اند به‌تبع بیشتر بوده است که جدولِ داده‌ها، 8/38درصد را نشان می‌دهند.

نکتۀ مهم در زمینۀ فعالیت‌های هنری دستی، دربارۀ افرادی هست که در پنج سالِ گذشته، از این منبع کسب درآمد داشته‌اند.

3/29 درصد از طریق این فعالیت‌ها، درآمد کسب کرده‌اند، و از بین کسانی که از هنرهای دستی، درآمد کسب کرده‌اند،درصدِ خانم‌ها بیشتر از آقایان بوده است: خانم‌ها 4/31درصد و آقایان 3/23درصد.

در بین افراد کم‌سواد، 40درصد، افراد با تحصیلات متوسطه، 36درصد و افراد با تحصیلات دانشگاهی، 9/17درصد از هنرهای دستی درآمد کسب کرده‌اند.

درکلان‌شهرها 9/25 و در بین افراد ساکن روستا 8/43درصد از هنرهای دستی درآمد کسب کرده‌اند.

همچنین افراد با درآمد و رضایت مالی کمتر، 6/40درصد و افراد با درآمد و رضایت مالی بالا 8/16درصد کسب درآمد از هنرهای دستی داشته‌اند.

در نهایت این‌که بر اساس همین پیمایش‌ها می‌توان متوجه شد که هنر، نه‌تنها به جهتِ فقر و غنایِ فرهنگی بر جامعه، جایگاهِ ویژه‌ای دارد، بلکه به لحاظِ رونقِ اقتصادی بسیار حائزاهمیت است.

عکس شاخص زبان،هویت جامعه صفحه اول

زبان، آیینۀ هویت جامعه

زبان، آیینۀ هویت جامعه

ورودِ زبان‌های دیگر به زبان و ادبیات فارسی، هرچند گسترۀ زبان را در برخی موارد وسعت می‌بخشد؛ نباید باعث تحلیل‌رفتنِ زبان و ادبیات فارسی بشود.

عکس شاخص زبان،هویت جامعه صفحه دوم

زبان و ادبیات، یکی از عواملِ ساختِ هویتِ فردی و اجتماعی در جامعه است؛ حفظ اصول و قواعدِ زبان، لازمۀ حفظ اصالتِ هویتِ فرهنگیِ اجتماع است.

ورودِ زبان‌های دیگر به زبان و ادبیات فارسی، هرچند گسترۀ زبان را در برخی موارد وسعت می‌بخشد؛ نباید باعث تحلیل‌رفتنِ زبان و ادبیات فارسی بشود.

حال آنکه افزایشِ میزانِ مطالعه در حوزه‌های مختلف، عامل مهمی در حفظ زبان و به تعبیری، شکل‌دهی به مفهومِ اجتماعِ انسانی‌ست.

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا با موضوع «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی» به بررسیِ زیست‌بومِ «زبان و ادبیات فارسی»، پرداخته و میزان مطالعۀ افراد در حوزه‌های مختلف و همچنین آشنایی آن‌ها با زبان‌های مختلف را بررسی کرده است.

این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن بوده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

  • 42درصدِ جامعه در یک‌سالِ گذشته هیچ مطالعه‌ای نداشتند و میزان مطالعه، بین افرادی که مطالعۀ غیرتخصصی دارند، به‌ترتیب در سه‌حوزۀ زیر است:
  • 28درصد ادبیات و شعر
  • 25درصد رمان و داستان
  • 21درصد زندگی‌نامۀ شخصیت‌ها

میزان مطالعۀ غیرتخصصی با افزایشِ تحصیلات، افزایش می‌یابد.

  •  
  • آقایان دارای تحصیلاتِ دانشگاهی، به‌ترتیب به شعر، زندگی‌نامۀ شخصیت‌ها و رمان و داستان علاقه‌مند هستند؛ تفاوت علاقه اندک ولی معنادار است.
  • علاقۀ خانم‌های دارای تحصیلاتِ دانشگاهی به حوزۀ رمان و داستان تقریبا دوبرابرِ علاقۀ آن‌ها به زندگی‌نامۀ شخصیت‌هاست.
  • 63درصد افراد، در منزل دیوان حافظ دارند؛ 36درصد گلستان سعدی، 32درصد شاهنامه و 25درصد مولوی.

میزان تمایل افراد به شعرخواندن با افزایش تحصیلات افزایش می‌یابد؛ اما این تمایل با افزایشِ سن کاهش پیدا می‌کند.

  • در کلان‌شهرها بیش از نقاط روستایی و شهرهای کوچک شعر خوانده می‌شود.

*در حیطه ضرب‌المثل‌ها در سؤالی باز از مردم خواسته شد تا اولین ضرب‌المثلی که به ذهنشان می‌رسد را بیان کنند؛

 5 ضرب‌المثل بیشتر از بقیه رواج و تکرار دارند:

  1. هرکه بامش بیش برفش بیش‌تر
  2. کوه به کوه نمی‌رسه آدم به آدم می‌رسه
  3. قطره‌قطره جمع گردد وانگهی دریا شود
  4. دیگ به دیگ می‌گه روت سیاه
  5. موش تو سوراخ نمی‌رفت جارو به دمش می‌بست

بیش از نیمی از جامعه با زبان‌های غیر از فارسی آشنایی دارند.

  • 2/43 درصد انگلیسی، 25.8 درصد آذری یا ترکی، 19.4 درصد عربی، 10.4 درصد لری یا کردی، 4 درصد زبان کشوری اروپایی غیر از انگلیسی

درصد تسلط بر هر کدام از این زبان‌ها:

  • 18.7 درصد آذری یا ترکی، 10.4 درصد لری یا کردی، 4.4 درصد انگلیسی، 1.2 درصد عربی
صوت و تصویر عکس شاخص

تأثیرِ حوزۀ صوت و تصویر بر سبکِ زندگیِ جامعه

تأثیرِ حوزۀ صوت و تصویر بر سبکِ زندگیِ جامعه

توجه به «حوزۀ صوت و تصویر» به دلیلِ پرمخاطب‌بودنِ این عرصه و تمایلِ زیادِ جامعه به این کالای فرهنگی و نیز فعالانِ تأثیرگذارِ آن در فرهنگ و سبکِ زندگیِ اجتماع، اهمیتِ ویژه‌ای دارد.

صوت و تصویر صفحه دوم شاخص-Recovered

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا به بررسیِ «حوزۀ صوت و تصویر » و فرآیندِ درصدهایِ حائزاهمیتِ این حوزه در جامعه پرداخته است.

یکی از تأثیرگذارترین بخش‌هایِ «مصرفِ کالاهای فرهنگی»، حوزۀ صوت و تصویر است که تلویزیون، رادیو، سرویس‌های پخش آنلاین، نمایش خانگی و سینما، زیرمجموعۀ این حوزه هستند.

این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

در پیمایشِ پیش‌رو درصدِ مصرفِ جامعه از بخش‌هایِ مختلفِ حوزۀ صوت و تصویر و همچنین میزانِ تمایلِ افراد به انواعِ آن، ارائه شده است.

 

تلویزیون

  • 80درصدِ افرادِ بالای 18سال در ایران، مخاطبِ «صداوسیما» هستند، در این میان 15درصد بسیارزیاد، تلویزیون تماشا می‌کنند.
  • 19 افرادِ بالای 18سال، اصلا تلویزیون تماشا نمی‌کنند.
  • مردان در سنین 35 تا 55سال، در طولِ یک‌هفته بیش‌تر از زنان، تلویزیون تماشا می‌کنند.
  • میزان تماشای تلویزیون با افزایشِ تحصیلات کاهش می‌یابد.
  • تماشای تلویزیون در روستاها 6 تا 8 درصد بیش از شهرهای کوچک و بزرگ است.
  • تماشای تلویزیون با افزایش سن، افزایش می‌یابد.
  • بیشترین میزان تماشای تلویزیون مربوط به افراد متولد سال های قبل از 1345 هستند.
  • در نسل‌‌های جدیدتر، تماشای تلویزیون به‌صورتِ چشم‌گیری کم می‌شود؛ متولدینِ سال‌های 1376 تا 1385، فقط 6درصد «بسیارزیاد» تلویزیون تماشا می‌کنند و 38درصد «تاحدی»؛ این در حالی است که اینستاگرام، برای این نسل به‌عنوانِ جایگزینِ تلویزیون مورد توجه قرار گرفته است. (75درصدِ نسلِ متولدین 1376-1382 از اینستاگرام استفاده می‌کنند.)
  • سرانه هفتگیِ تماشای تلویزیون، 7ساعت و 40دقیقه است.
  • سریال و فیلم ایرانی، اخبار، برنامه‌هایِ فراغتیِ گفت‌وگومحور مثل خندوانه و دورهمی، سخنرانی، تلاوت و مداحی، به ترتیب برنامه‌هایی هستند که مقدار بازدیدِ بیشتری در تلویزیون دارند.
  • در شهرهای کوچک و روستاها، میزانِ تماشای اخبار بیشتر از سریال و برنامه‌های گفت‌وگومحور است.

تماشای فیلم

  • دربارۀ تماشای فیلم، دو مورد «موضوع کلی فیلم» و «تماشا همراه خانواده»، 65درصدِ انگیزۀ مخاطبان را در انتخابِ فیلم، به خود اختصاص داده است.
  • 39 درصد جمعیت بالای 18 سال ترجیح می‌دهند فیلم‌های خارجی را سانسور نشده ببینند؛ این میزان در افراد با تحصیلات دانشگاهی بیش از سایرین است.
  • افراد متأهل بیش از مجردها، ترجیح می‌دهند فیلم سانسور شده ببینند.
  • غالب افرادی که فیلم سینمایی خارجی تماشا می‌کنند ترجیح می‌دهند فیلم را به صورت دوبله شده ببینند.
  • 28 درصد افراد بالای 18 سال در سه ماه گذشته از سایت‌ها، به دانلود فیلم و سریال پرداخته‌اند.
  • این مسئله در زنان اندکی بیش از مردان بوده است.

تلوبیون

  • 27 درصد مردم از تلوبیون استفاده کرده‌اند.
  • بیش از 40درصدِ متولدینِ 1360 به بعد از تلوبیون استفاده می‌کنند و بیشترین میزانِ استفاده در افرادِ با تحصیلاتِ دانشگاهی است.
  • بیشترین میزان استفاده در افراد با تحصیلات دانشگاهی بوده است.
  • تفاوت فاحشی در شهر و روستا در مصرف تلوبیون نیست.

رادیو

رادیو (رادیو داخلی) به‌عنوان رسانه‌ای که دسترسیِ همیشگی به آن آسان‌تر است، موردِ توجهِ بیش از یک‌سوم افرادِ جامعه قرار دارد.

افرادِ بی‌سواد و کم‌سواد بیش از سایرین به رادیو گوش می‌دهند و افرادِ بالای 55سال، کسانی هستند که بیشترین رادیو را گوش می‌دهند.

سینما

  • 73درصدِ افراد بالای 18 سال تاکنون به سینما رفته‌اند.
  • افرادی که همیشه نماز می‌خوانند کمتر از کسانی که اصلاً نماز نمی‌خوانند به سینما می‌روند.
  • افراد ترجیح می‌دهند، در مرحلۀ اول با گروه دوستان به سینما بروند و در مرحلۀ بعد با خانواده
  • سینما رفتن با دوستان ارتباط شدیدی با سن دارد و با افزایشِ سن، کاهش پیدا می‌کند.
  • افراد با تحصیلات دانشگاهی، بیش از سایر گروه‌های تحصیلی، سینما می‌روند.

توجه به «حوزۀ صوت و تصویر» به دلیلِ پرمخاطب‌بودنِ این عرصه و تمایلِ زیادِ جامعه به این کالای فرهنگی و نیز فعالانِ تأثیرگذارِ آن در فرهنگ و سبکِ زندگیِ اجتماع، اهمیتِ ویژه‌ای دارد.

فجازی شاخص (1)

اینترنت یک نیاز فرهنگی‌ست نه لاکچری

اینترنت یک نیاز فرهنگی‌ست نه لاکچری

اینترنت و هزینه‌کردن برای آن، بسته به فرهنگ و سطحِ تحصیلاتِ افراد است که بنا بر نوعِ نیازشان از آن بهره‌مند می‌شوند.

فجازی صفحه دوم شاخص

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا تحت عنوان «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی»، در عرصۀ «فجازی» به بررسیِ میزان و نوعِ استفادۀ جامعه از اینترنت و خدمات آن پرداخته است.

لازم به‌ذکر است، این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

 

در این پیمایش، درصدهایِ قابلِ توجهی از  انواعِ فعالیتِ جامعه مرتبط با اینترنت، بررسی شده است:

 

  • 73 درصد مردم از اینترنت استفاده می‌کنند.
  • میزان استفاده از اینترنت بین افراد با تحصیلاتِ دانشگاهی 96درصد، برای افراد با تحصیلات متوسطه 80درصد و برای افراد کم‌سواد و بی‌سواد 30درصد است.
  • جوان روستایی و شهری به طور میانگین تفاوتی در میزانِ مصرف اینترنت ندارند.
  • نیمی از جامعه در طول روز از موتورِ جست‌وجوی گوگل استفاده می‌کنند.
  • 16درصد مردم از یوتیوب در یک‌سالِ اخیر استفاده کرده‌اند.
  • در طولِ یک‌سال، حدودِ نیمی از جامعه، از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کرده‌اند.
  • در زمینۀ خرید اینترنتی در یک‌سالِ گذشته، خانم‌ها 6درصد بیشتر از مردان، خرید داشته‌اند.
  • 43درصدِ جامعه، طیِ یک‌سالِ گذشته از فیلترشکن و vpn استفاده می‌کردند.
  • درصدِ کسانی که در شبکه‌های مجازی اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و لایکی عضویت دارند به ترتیب 44، 4، 4 و 1درصد است.
  • سرانۀ زمان استفاده از اینستاگرام به‌صورت هفتگی در کشور 4.09 ساعت است.
  • خانم‌های با تحصیلات دانشگاهی اندکی بیش از مردان دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می‌کنند؛ اما به‌طور کلی فعالیتِ آقایان در اینستاگرام بیش از خانم‌هاست.
  • 43 درصد مردمِ کشور صفحات هنرمندان و شخصیت‌های مشهورِ سینمایی در فضای مجازی را دنبال می‌کنند.
  • میزانِ دنبال‌کردن هنرمندان و چهره‌های مشهورِ سینمایی با کاهش سن افزایش می‌یابد.
  • آقایان بیش از خانم‌ها در اینستاگرام فعالیت دارند.
  • با افزایش تحصیلات، استفاده از فیلترشکن افزایش می‌یابد.
  • مهم‌ترین انگیزه‌های افراد از حضور در فضای مجازی انگیزه‌های اجتماعی مثل ارتباط با آشنایان است؛ ارتباط با دوستان و خانواده هدف اصلیِ استفاده از پیام‌رسان‌هاست.

 

استفاده از اینترنت و هزینه‌کردن برای آن، بسته به فرهنگ و سطحِ تحصیلاتِ افراد است که بنا بر نوعِ نیازشان از آن بهره‌مند می‌شوند؛ بنابراین نمی‌توان گفت اینترنت یک کالایِ مصرفیِ لاکچری است و میزانِ درآمدِ افراد، ارتباطِ مستقیم و زیادی با میزانِ استفاده‌شان از اینترنت ندارد.

بازی الکترونیک

بازی‌های الکترونیک، فراگیر و جوان‌پسند

بازی‌های الکترونیک، فراگیر و جوان‌پسند

بیشترین انگیزۀ فراغتی برای بازی‌های الکترونیکی توسط افراد، تجربۀ هیجان، اعلام شده است.

شاخص بازی صفحه دوم سایت

در دهۀ اخیر، بازی‌های الکترونیک به‌طور ویژه موردتوجه قشر نوجوان و جوان جامعه قرار گرفته است؛ با وجود این، همچنان بازی‌های غیرالکترونیک، ماهیت اجتماعی‌فرهنگیِ خود را در جامعه حفظ کرده‌اند. بازی‌های غیرالکترونیک، مهم‌ترین انگیزه برای فراغت در جمع‌ها و ارتباط‌های فامیلی هستند.

 میزان انجام بازی‌های غیرالکترونیکی به دلیل داشتن هویت و ماهیت اجتماعی، حتی در سنین بالا به صفر نمی‌رسد و این روند تا 70سالگی ادامه دارد.

 دربارۀ بازی‌های غیرالکترونیک، تفاوت جنسیتی بر میزان انجام بازی، تأثیری ندارد.

پرطرف‌دارترین بازی‌های غیرالکترونیکی در جامعه عبارتند از:

  • منچ و مارپله 56 درصد
  • اسم فامیل 54 درصد
  • لگو یا پازل 42 درصد
  • پاسور یا تخته 36 درصد
  • شطرنج 34 درصد
  • پانتومیم 32 درصد
  • فوتبال دستی 32 درصد
  • طناب بازی 31 درصد
  • دارت 28 درصد
  • مافیا 16 درصد

اما دربارۀ بازی‌های الکترونیکی، میزان بازی‌کردن با افزایش سن کاهش می‌یابد.

در تمام سبک‌های بازی‌های الکترونیکی (موبایل، کامپیوتر، کنسول و آنلاین) آقایان بیش از خانم‌ها بازی می‌کنند.

 زمان بازی خانم‏‌ها و آقایان با تلفن همراه از حدود 50 سالگی به صفر می‏رسد.

زمان بازی با کنسول، در خانم‏‌ها بعد از 30 سالگی و در آقایان بعد از 45 سالگی به صفر می‏‌رسد.

افزایش تحصیلات نیز، تأثیر مستقیم بر افزایشِ میزان بازی‌های الکترونیکی در همهٔ انواع آن دارد.

از میان کسانی که بازی الکترونیکی کرده‌اند، 10درصد در تلفن همراه یا آی‌پد، 4درصد در لپ‌تاپ یا کامپیوتر و 2درصد در کنسول، بازی ایرانی انجام داده‌اند.

بیشترین انگیزۀ فراغتی برای بازی‌های الکترونیکی توسط افراد، تجربۀ هیجان اعلام شده است.

کسانی که بازی الکترونیکی انجام داده‌اند بیشتر این بازی‌ها را به‌صورت تنها انجام داده‌اند.

این در حالی است که، انگیزۀ اصلی در بازی‌های غیرالکترونیک، روابط اجتماعی است.

در مجموع، می‌توان این‌طور خلاصه کرد که بازی الکترونیک فراگیر، جذاب و جوان‌پسند است و افراد در تنهایی و به قصد تجربهٔ هیجان و رقابت آن را انجام می‌دهند؛ حال آن‌که بازی‌های غیرالکترونیک ماهیتی جمعی، دوستانه و بازی‌هایی برای همهٔ سنین هستند.

عکس شاخص دینداری صفحه اول

تغییرات وضعیت دین‌داری مردم در دوسالِ گذشته

تغییرات وضعیت دین‌داری مردم در دوسالِ گذشته

میزانِ دین‌داریِ جامعه را می‌توان بر پایۀ اعتقادات، نگرش‌ها و رفتارهای دینی سنجید

عکس شاخص دینداری صفحه دوم (2)

به اجمال، میزانِ دین‌داریِ جامعه را می‌توان بر پایۀ اعتقادات، نگرش‌ها و رفتارهای دینی سنجید؛ با استناد به سنجشِ این  مؤلفه‌ها در پیمایش‌های مؤسسۀ بینا، می‌توان گفت بخشِ قابل‌توجهی از جامعۀ ایران، دین‌دار هستند؛ با این حال، ضمن توجه به میزان دین‌‌داریِ بخش‌های مختلف، می‌توان جامعه را به‌صورت نمادین به ده بخش تقسیم کرد و هرکدام را یک «دهک» نامید.

با مقایسۀ دو  پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا دربارۀ «سنجش وضعیتِ دین‌داریِ مردم» که یکی بعد از ماه رمضان 1399 و دیگری بعد از ماه رمضان 1401، انجام شده است، جز در شاخص‌هایِ خاصی که باید مورد توجه قرار گیرند، بقیه شاخص‌ها، کاهش و تغییراتی جزئی داشته‌اند.

در این گزارش، تنها شاخصه‌هایی از دین‌داری ذکر شده‌اند که در این بازۀ زمانی، کاهشِ بالای 4درصد داشته‌اند.

حوادثِ خاصی در این بازه اتفاق افتاده‌اند که می‌توانند، عواملِ ایجادکنندۀ این تغییرات در دین‌داریِ مردم باشند، مانند همه‌گیریِ کرونا، مواجهۀ مدامِ جامعه با شبکه‌هایِ اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام و تغییر دولت.

 

تغییراتی که شایان‌توجه است

 

  • رشدِ تحصیلات به‌طور واضحی روی کاهشِ اعتقادات اثر داشته و سبکِ زندگی جدید، مواجهه با تکنولوژی و دنیای مدرن، می‌تواند دلیلِ این امر باشد.
  • در دوسالِ اخیر، افرادِ با تحصیلاتِ دانشگاهیِ بیشتر، میزانِ اعتقادشان به معصومین، 8درصد کاهش یافته است.
  • اعتقاد به مهدویت بین افرادِ دارای تحصیلاتِ بالا، 4.5‌درصد کاهش یافته است.
  • در این دوسال، میزانِ افرادِ با تحصیلاتِ دانشگاهی که اعتقادی به اسلامی بودنِ قوانینِ کشور و همچنین اعتقاد به تصمیم‌‎گیریِ مسئولین بر اساس اسلام ندارند، از 7درصد به 15درصد افزایش یافته است. (پذیرفتن اسلامِ سیاسی، یکی از شاخصه‌هایِ مهم دین‌داری است که در شرایط کنونی، به عنوان یک مؤلفه برای موافقت یا مخالفت با جمهوری‌اسلامی از آن استفاده می‌شود)

 

طرح یک نگرانی برای آینده

 

طبق پیمایش‌هایِ مؤسسه بینا، 15درصدِ جامعه، اصطلاحا بی‌دینِ اخلاق‌مدار هستند (منظور از بی‌دینِ اخلاق‌مدار، آن دسته از مردم‌اند که به احکام فقهی‌، مثل نماز و روزه پایبند نیستند؛ ولی احکام اخلاقی، مثل صداقت و کمک به نیازمند را رعایت می‌کنند.

تأثیرِ این میزان بر جامعه بیشتر از مقدارِ درصدشان است! چون می‌توانند تبدیل به هویت جمعی شوند و حسِ مردم به بی‌دینی را معتدل کنند؛ در واقع این افراد می‌توانند، با مفهوم‌بخشیِ عمیق و مصداق‌سازی‌های گسترده، اخلاق‌مداریِ بدونِ شریعت را برای قشرِ خاکستری، عادی‌سازی کنند.

 

 

جمع‌بندی

 

مؤلفۀ موافقت با اسلامِ سیاسی، در بخشِ بسیار کم‌دینِ جامعه (دهک دهم دین‌داری) به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته و این گروه اجتماعی را مستعدِ بروز مخالفتِ هنجاری با جمهوری‌اسلامی کرده است؛ این در حالی‌ست که چنین تغییراتِ بارزی، در دیگر بخش‌های جامعه (دهک یک تا نه) مشاهده نشده است.

شاخص مطالعه سایت

سرانۀ مطالعۀ کشور

سرانۀ مطالعۀ کشور

در یک‌سال اخیر، از بین کسانی که مطالعه داشته‌اند،47درصد کتاب کاغذی خوانده‌اند و 23درصد مطالعۀ الکترونیکی داشته‌اند.

طرح شاخص مطالعه-سایت

از مشخصه‌هایِ رشدِ فرهنگیِ یک کشور، میزانِ کتاب‌خوانی و مطالعۀ مردم است.

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا با موضوع «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی» به بررسیِ سرانۀ مطالعه در کشور پرداخته. این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

در یک‌سال اخیر، از بین کسانی که مطالعه داشته‌اند،47درصد کتاب کاغذی خوانده‌اند و 23درصد مطالعۀ الکترونیکی داشته‌اند.

 

میزان مطالعۀ کتابِ کاغذی با افزایش تحصیلات رابطۀ مستقیم دارد.

 

در سال گذشته 31درصد افراد با تحصیلات دانشگاهی کتابِ کاغذی نخوانده‌اند.

میزان مطالعۀ الکترونیکی در افراد با تحصیلات دانشگاهی 42درصد است.

 

در بررسی حوزۀ کتاب و مطالعه، 17درصدِ افراد به‌طور کلی از کتاب صوتی استفاده کرده‌اند، این میزان در افراد با تحصیلاتِ دانشگاهی 32درصد است.

بیشترین ضریب‌نفوذ مطالعۀ کاغذی، 65درصد است و مربوط به نسل  zمی‌شود (متولدین سال‌های 1375 تا 1386)  به این معنی که فرد در سال گذشته حداقل یک‌بار، کتاب یا مجلۀ کاغذیِ غیر از قرآن، دعا و درس، خوانده باشد.

در یک‌هفته، بیشترین زمان مطالعۀ جامعه، مربوط به روخوانی قرآن و در حدود88/0 ساعت بوده است و سایر کتاب‌ها و مجلاتِ کاغذی که در رتبۀ دوم قرار می‌گیرند، حدود 75/0 ساعت. (یعنی کمتر از یک‌ساعت)

تنها 9درصدِ مردمِ کشور در طولِ یک‌هفته، بیش از 30دقیقه، مطالعۀ کاغذی و الکترونیکیِ غیر از دعا و قرآن داشته‌اند.

طرح مرجعیت خبری -صفحه اول -سایت

مرجعیت خبری اینستاگرام، جایگزین تلویزیون شده است

مرجعیت خبری اینستاگرام، جایگزین تلویزیون شده است

دریافت اطلاعات درست از وضعیت‌های مختلفِ جامعه توسط شهروندان، علاوه بر اینکه نیازمند سواد رسانه‌ای‌ست، نیازمندِ نشرِ دقیق و محتاطانه از جانبِ منابع نیز هست.

پیگیریِ اخبارِ یک جامعه از مواردی است که شهروندان، زمانِ قابل‌توجهی را به آن اختصاص می‌دهند و معتبربودن و درستیِ اخبار برایشان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ اما با وجودِ این‌ها بسیاری مواقع ممکن است آگاهیِ خود را از منابعِ غلطی دریافت کنند که خودشان هم به نادرستیِ آن واقف نباشند؛ بنابراین دریافت اطلاعات درست از وضعیت‌های مختلفِ جامعه توسط شهروندان، علاوه بر اینکه نیازمند سواد رسانه‌ای‌ست، نیازمندِ نشرِ دقیق و محتاطانه از جانبِ منابع نیز هست و این امر یک رابطۀ دوسویه بین شهروندان و حاکمیتِ فرهنگی‌اجتماعیِ جامعه است.


تلویزیون، اینستاگرام، واتس‌اَپ، تلگرام و سایت‌های خبری، 5مرجعِ اصلیِ خبری در جامعه هستند.


پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا، در «حوزۀ خبر و خبررسانی» میزانِ پیگیری اخبار در جامعه و اهمیت خبر برای افراد را نشان می‌دهد که بر اساس این پیمایش:

  • 11 درصد افراد جامعه در طول روز، اصلا اخبار  را پیگیری نمی‌کنند.
  • 24درصدِ افرادِ جامعه، اخبار تلویزیون را «بسیارزیاد» پیگیری می‌کنند و 43درصد «تاحدی»
  • 10درصد افراد اخبار ماهواره را «بسیارزیاد» و 14درصد «تاحدی» پیگیری می‌کنند.
  • اخبارِ اینستاگرام را 27درصد افراد «بسیار زیاد» و23درصد «تاحدی» دنبال می‌کنند.
  • آقایان 5/1 برابرِ خانم‌‍‌ها پیگیرِ اخبار هستند.
  • افراد زیر 25سال کمتر از سایر افراد اخبار را دنبال می‌کنند.

پیمایش‌ها نشان می‌دهد، اولویت‌بندیِ مراجعِ خبری برای افراد بالای 40 سال و زیر 40 سال متفاوت است.

 مراجعِ افراد بالای 40 سال به ترتیب فراوانی عبارتند از: تلویزیون، اینستاگرام، واتس‌اَپ، رادیو داخلی و سایت‌های خبری.

 و در افراد زیر 40 سال، ترتیبِ دنبال‌کردنِ منابعِ خبری، اینستاگرام، واتس‌اَپ، تلگرام، تلویزیون و سایت‌های خبری است.


حال آنکه حدود دو سومِ افرادی که به اینترنت دسترسی دارند، اعلام کرده‌اند، با اخبار جعلی یا گمراه‌کننده روبه‌رو می‌شوند.

نکتۀ حائز اهمیت در داده‌ها این است که اینستاگرام در کنار مرجع سنتی و مهمِ تلویزیون، مرجعیتِ شایان‌توجهی برای پیگیریِ اخبار، پیدا کرده است و همچنین در جامعۀ جوان کشور، مرجعیتِ اصلی خبر اینستاگرام است نه تلویزیون.

طرح شاخص موسیقی -سایت-صفحه اول-webp-to-jpg (2)

موسیقی، یک کالای فرهنگی مؤثر در سبک زندگی

موسیقی، یک کالای فرهنگی مؤثر در سبک زندگی

موسیقی، به‌عنوانِ یکی از عناصرِ اصلیِ مصرفِ فرهنگی و هنریِ جامعه است که تمایلات و احوالِ فرهنگیِ مردم را نشان می‌دهد و بر کیفیتِ بخشِ مهمی از سبک‌زندگیِ افراد، تأثیر دارد.

طرح شاخص موسیقی -سایت

مؤسسۀ بینا، پیمایشی با محوریتِ «مصرف کالاهای فرهنگی» انجام داده است که در بخشی از این پیمایش به بررسیِ حوزۀ موسیقی، پرداخته؛ در تمام پیمایش‌ها، نمونه‌گیری از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام می‌شود و داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

 موسیقی به‌عنوانِ یکی از عناصرِ اصلیِ مصرفِ فرهنگی و هنریِ جامعه است که تمایلات و احوالِ فرهنگیِ مردم را نشان می‌دهد و بر کیفیتِ بخشِ مهمی از سبک‌زندگیِ افراد، تأثیر دارد.

 در پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا، میزان علاقه‌ و تمایلِ جامعه به موسیقی و انواع آن بررسی شده است.

 

84درصدِ مردم تاکنون به موسیقی گوش داده‌اند.

  •  
  • در 5سالِ اخیر، درصد گوش کردن انواع موسیقی توسط افراد (درصد از کسانی است که موسیقی گوش داده اند:
  • 1. موسیقیِ سنتیِ ایرانی 91 درصد
  • 2. موسیقی محلی 85.6 درصد
  • 3. موسیقی پاپِ ایرانی 71.2 درصد
  • 4. موسیقی‌های بی‌کلام 49.8 درصد
  • 5. رپِ ایرانی 35.9 درصد
  • 6. انواع دیگر موسیقی خارجی 33 درصد
  • 7. کلاسیک خارجی 30.3 درصد.
  • جنسیت، بر میزانِ گوش‌دادن به موسیقی تأثیری ندارد و تفاوتی ایجاد نمی‌کند.

 

میزان زمانِ گوش‌دادن به انواعِ موسیقی در افراد، از بیشتر به کمتر به این ترتیب است:

پاپ ایرانی، سنتی ایرانی، محلی ایرانی، رپ و موسیقی غیرکلاسیک

 

5نوعِ دسترسی به موسیقی، به ترتیب از بیشترین به کمترین عبارتند از:

تلویزیون، به صورت رایگان از فضای مجازی، دریافت از دوستان و آشنایان، سرویس‌های پخشِ جاری و سرویس‌های پخشِ جاریِ غیر رایگان.

  •  
  • برای گوش‌دادن به موسیقی تنها 8 درصد مردم، آلبوم می‌خرند.
  • حدود 8 درصد مردم در یک‌سالِ اخیر، در کنسرت‌های موسیقی شرکت کرده‌اند.
  • حدود نیمی از جامعه علاقه‌مند به یادگیری موسیقی هستند.
  • «علاقه‌مندی به یادگیریِ موسیقی» با افزایش تحصیلات، افزایش می‌یابد.
  • تجربۀ یادگیری موسیقی در آقایان، کمی بیشتر از خانم‌ها است.

 

توجه به کیفیتِ آثارِ موسیقی (مطابق با اصولِ فرهنگیِ کشور) در کنارِ اهمیت به تمایل و سلیقۀ جامعه، موجب می‌شود حوزۀ فرهنگیِ موسیقی، به عنوانِ یکی از منابعِ فرهنگی‌فراغتیِ جامعه، با در نظرگرفتنِ تمایلاتِ جامعۀ امروزی به‌خصوص جوان و نوجوان در مسیرِ درستی قرار بگیرد.

رویداد شناخت و مواجهه عالمانه با مسائل اجتماعی

برگزاری رویداد «بینا» با هدف شناخت و مواجهۀ عالمانه با مسائل اجتماعی

برگزاری رویداد «بینا» با هدف شناخت و مواجهۀ عالمانه با مسائل اجتماعی

دکتر نیرهدی، مدیرعامل مؤسسۀ «بینا» به دعوت «مرکز نوآوری‌های اجتماعی مبتدا» در رویدادی که هفتۀ اول آبان برای جمعی از طلاب جوان، در مدرسۀ معصومیۀ قم برگزار شد، تحلیلی با محوریت پیمایش دین‌داری و رخداد حوادث اخیر ایران ارائه داد.

IMG_1867

این رویداد همراه با نشست‌های منتورینگ و کارگاه‌های تخصصی با هدفِ ارتقاء سطح دانش و مهارتِ کنش‌گریِ اجتماعیِ طلاب جوان برای مواجهه با مسائل روزِ جامعه، برگزار شد.

هدف اصلی این سلسله نشست، آشنایی بیشتر طلاب جوان و خلاقِ حوزۀ علمیه با روش‌های علمی و دقیقِ شناخت وضعیت فرهنگی‌اجتماعیِ کشور است.

در این رویداد، نیرهدی، نتایج پیمایش اخیر مؤسسه بینا با موضوع «وضعیت دین‌داری جامعه» را ارائه نمود و از منظر وضعیت دین‌داری به تحلیل وقایع اخیر کشور پرداخت.

وی تأکید کرد، حل نوآورانۀ چالش‌های اجتماعی، نیازمند شناخت درست و دقیق از مسئلۀ اجتماعی است.

ایشان در سال‌های اخیر، در حوزۀ پایش وضعیت اجتماعی و فرهنگیِ کشور با اتکا به روش‌های علمی فعالیت دارد.