اینترنت یک نیاز فرهنگی‌ست نه لاکچری

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا تحت عنوان «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی»، در عرصۀ «فجازی» به بررسیِ میزان و نوعِ استفادۀ جامعه از اینترنت و خدمات آن پرداخته است.

لازم به‌ذکر است، این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

در این پیمایش، درصدهایِ قابلِ توجهی از  انواعِ فعالیتِ جامعه مرتبط با اینترنت، بررسی شده است:

• 73 درصد مردم از اینترنت استفاده می‌کنند.
• میزان استفاده از اینترنت بین افراد با تحصیلاتِ دانشگاهی 96درصد، برای افراد با تحصیلات متوسطه 80درصد و برای افراد کم‌سواد و بی‌سواد 30درصد است.
• جوان روستایی و شهری به طور میانگین تفاوتی در میزانِ مصرف اینترنت ندارند.
• نیمی از جامعه در طول روز از موتورِ جست‌وجوی گوگل استفاده می‌کنند.
• 16درصد مردم از یوتیوب در یک‌سالِ اخیر استفاده کرده‌اند.
• در طولِ یک‌سال، حدودِ نیمی از جامعه، از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کرده‌اند.
• در زمینۀ خرید اینترنتی در یک‌سالِ گذشته، خانم‌ها 6درصد بیشتر از مردان، خرید داشته‌اند.
• 43درصدِ جامعه، طیِ یک‌سالِ گذشته از فیلترشکن و vpn استفاده می‌کردند.
• درصدِ کسانی که در شبکه‌های مجازی اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و لایکی عضویت دارند به ترتیب 44، 4، 4 و 1درصد است.
• سرانۀ زمان استفاده از اینستاگرام به‌صورت هفتگی در کشور 4.09 ساعت است.
• خانم‌های با تحصیلات دانشگاهی اندکی بیش از مردان دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می‌کنند؛ اما به‌طور کلی فعالیتِ آقایان در اینستاگرام بیش از خانم‌هاست.
• 43 درصد مردمِ کشور صفحات هنرمندان و شخصیت‌های مشهورِ سینمایی در فضای مجازی را دنبال می‌کنند.
• میزانِ دنبال‌کردن هنرمندان و چهره‌های مشهورِ سینمایی با کاهش سن افزایش می‌یابد.
• آقایان بیش از خانم‌ها در اینستاگرام فعالیت دارند.
• با افزایش تحصیلات، استفاده از فیلترشکن افزایش می‌یابد.
• مهم‌ترین انگیزه‌های افراد از حضور در فضای مجازی انگیزه‌های اجتماعی مثل ارتباط با آشنایان است؛ ارتباط با دوستان و خانواده هدف اصلیِ استفاده از پیام‌رسان‌هاست.

استفاده از اینترنت و هزینه‌کردن برای آن، بسته به فرهنگ و سطحِ تحصیلاتِ افراد است که بنا بر نوعِ نیازشان از آن بهره‌مند می‌شوند؛ بنابراین نمی‌توان گفت اینترنت یک کالایِ مصرفیِ لاکچری است و میزانِ درآمدِ افراد، ارتباطِ مستقیم و زیادی با میزانِ استفاده‌شان از اینترنت ندارد.