بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا به بررسیِ «حوزۀ صوت و تصویر » و فرآیندِ درصدهایِ حائزاهمیتِ این حوزه در جامعه پرداخته است.
یکی از تأثیرگذارترین بخشهایِ «مصرفِ کالاهای فرهنگی»، حوزۀ صوت و تصویر است که تلویزیون، رادیو، سرویسهای پخش آنلاین، نمایش خانگی و سینما، زیرمجموعۀ این حوزه هستند.
این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور بهصورتِ نمونهگیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ دادهها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.
در پیمایشِ پیشرو درصدِ مصرفِ جامعه از بخشهایِ مختلفِ حوزۀ صوت و تصویر و همچنین میزانِ تمایلِ افراد به انواعِ آن، ارائه شده است.
تلویزیون
- 80درصدِ افرادِ بالای 18سال در ایران، مخاطبِ «صداوسیما» هستند، در این میان 15درصد بسیارزیاد، تلویزیون تماشا میکنند.
- 19 افرادِ بالای 18سال، اصلا تلویزیون تماشا نمیکنند.
- مردان در سنین 35 تا 55سال، در طولِ یکهفته بیشتر از زنان، تلویزیون تماشا میکنند.
- میزان تماشای تلویزیون با افزایشِ تحصیلات کاهش مییابد.
- تماشای تلویزیون در روستاها 6 تا 8 درصد بیش از شهرهای کوچک و بزرگ است.
- تماشای تلویزیون با افزایش سن، افزایش مییابد.
- بیشترین میزان تماشای تلویزیون مربوط به افراد متولد سال های قبل از 1345 هستند.
- در نسلهای جدیدتر، تماشای تلویزیون بهصورتِ چشمگیری کم میشود؛ متولدینِ سالهای 1376 تا 1385، فقط 6درصد «بسیارزیاد» تلویزیون تماشا میکنند و 38درصد «تاحدی»؛ این در حالی است که اینستاگرام، برای این نسل بهعنوانِ جایگزینِ تلویزیون مورد توجه قرار گرفته است. (75درصدِ نسلِ متولدین 1376-1382 از اینستاگرام استفاده میکنند.)
- سرانه هفتگیِ تماشای تلویزیون، 7ساعت و 40دقیقه است.
- سریال و فیلم ایرانی، اخبار، برنامههایِ فراغتیِ گفتوگومحور مثل خندوانه و دورهمی، سخنرانی، تلاوت و مداحی، به ترتیب برنامههایی هستند که مقدار بازدیدِ بیشتری در تلویزیون دارند.
- در شهرهای کوچک و روستاها، میزانِ تماشای اخبار بیشتر از سریال و برنامههای گفتوگومحور است.
تماشای فیلم
- دربارۀ تماشای فیلم، دو مورد «موضوع کلی فیلم» و «تماشا همراه خانواده»، 65درصدِ انگیزۀ مخاطبان را در انتخابِ فیلم، به خود اختصاص داده است.
- 39 درصد جمعیت بالای 18 سال ترجیح میدهند فیلمهای خارجی را سانسور نشده ببینند؛ این میزان در افراد با تحصیلات دانشگاهی بیش از سایرین است.
- افراد متأهل بیش از مجردها، ترجیح میدهند فیلم سانسور شده ببینند.
- غالب افرادی که فیلم سینمایی خارجی تماشا میکنند ترجیح میدهند فیلم را به صورت دوبله شده ببینند.
- 28 درصد افراد بالای 18 سال در سه ماه گذشته از سایتها، به دانلود فیلم و سریال پرداختهاند.
- این مسئله در زنان اندکی بیش از مردان بوده است.
تلوبیون
- 27 درصد مردم از تلوبیون استفاده کردهاند.
- بیش از 40درصدِ متولدینِ 1360 به بعد از تلوبیون استفاده میکنند و بیشترین میزانِ استفاده در افرادِ با تحصیلاتِ دانشگاهی است.
- بیشترین میزان استفاده در افراد با تحصیلات دانشگاهی بوده است.
- تفاوت فاحشی در شهر و روستا در مصرف تلوبیون نیست.
رادیو
رادیو (رادیو داخلی) بهعنوان رسانهای که دسترسیِ همیشگی به آن آسانتر است، موردِ توجهِ بیش از یکسوم افرادِ جامعه قرار دارد.
افرادِ بیسواد و کمسواد بیش از سایرین به رادیو گوش میدهند و افرادِ بالای 55سال، کسانی هستند که بیشترین رادیو را گوش میدهند.
سینما
- 73درصدِ افراد بالای 18 سال تاکنون به سینما رفتهاند.
- افرادی که همیشه نماز میخوانند کمتر از کسانی که اصلاً نماز نمیخوانند به سینما میروند.
- افراد ترجیح میدهند، در مرحلۀ اول با گروه دوستان به سینما بروند و در مرحلۀ بعد با خانواده
- سینما رفتن با دوستان ارتباط شدیدی با سن دارد و با افزایشِ سن، کاهش پیدا میکند.
- افراد با تحصیلات دانشگاهی، بیش از سایر گروههای تحصیلی، سینما میروند.
توجه به «حوزۀ صوت و تصویر» به دلیلِ پرمخاطببودنِ این عرصه و تمایلِ زیادِ جامعه به این کالای فرهنگی و نیز فعالانِ تأثیرگذارِ آن در فرهنگ و سبکِ زندگیِ اجتماع، اهمیتِ ویژهای دارد.