تأثیرِ حوزۀ صوت و تصویر بر سبکِ زندگیِ جامعه

بخشی از پیمایشِ اخیرِ مؤسسۀ بینا به بررسیِ «حوزۀ صوت و تصویر » و فرآیندِ درصدهایِ حائزاهمیتِ این حوزه در جامعه پرداخته است.

یکی از تأثیرگذارترین بخش‌هایِ «مصرفِ کالاهای فرهنگی»، حوزۀ صوت و تصویر است که تلویزیون، رادیو، سرویس‌های پخش آنلاین، نمایش خانگی و سینما، زیرمجموعۀ این حوزه هستند.

این پیمایش، از افرادِ بالای 18سال، از کل کشور به‌صورتِ نمونه‌گیریِ تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

در پیمایشِ پیش‌رو درصدِ مصرفِ جامعه از بخش‌هایِ مختلفِ حوزۀ صوت و تصویر و همچنین میزانِ تمایلِ افراد به انواعِ آن، ارائه شده است.

تلویزیون

• 80درصدِ افرادِ بالای 18سال در ایران، مخاطبِ «صداوسیما» هستند، در این میان 15درصد بسیارزیاد، تلویزیون تماشا می‌کنند.
• 19 افرادِ بالای 18سال، اصلا تلویزیون تماشا نمی‌کنند.
• مردان در سنین 35 تا 55سال، در طولِ یک‌هفته بیش‌تر از زنان، تلویزیون تماشا می‌کنند.
• میزان تماشای تلویزیون با افزایشِ تحصیلات کاهش می‌یابد.
• تماشای تلویزیون در روستاها 6 تا 8 درصد بیش از شهرهای کوچک و بزرگ است.
• تماشای تلویزیون با افزایش سن، افزایش می‌یابد.
• بیشترین میزان تماشای تلویزیون مربوط به افراد متولد سال های قبل از 1345 هستند.
• در نسل‌‌های جدیدتر، تماشای تلویزیون به‌صورتِ چشم‌گیری کم می‌شود؛ متولدینِ سال‌های 1376 تا 1385، فقط 6درصد «بسیارزیاد» تلویزیون تماشا می‌کنند و 38درصد «تاحدی»؛ این در حالی است که اینستاگرام، برای این نسل به‌عنوانِ جایگزینِ تلویزیون مورد توجه قرار گرفته است. (75درصدِ نسلِ متولدین 1376-1382 از اینستاگرام استفاده می‌کنند.)
• سرانه هفتگیِ تماشای تلویزیون، 7ساعت و 40دقیقه است.
• سریال و فیلم ایرانی، اخبار، برنامه‌هایِ فراغتیِ گفت‌وگومحور مثل خندوانه و دورهمی، سخنرانی، تلاوت و مداحی، به ترتیب برنامه‌هایی هستند که مقدار بازدیدِ بیشتری در تلویزیون دارند.
• در شهرهای کوچک و روستاها، میزانِ تماشای اخبار بیشتر از سریال و برنامه‌های گفت‌وگومحور است.

تماشای فیلم

• دربارۀ تماشای فیلم، دو مورد «موضوع کلی فیلم» و «تماشا همراه خانواده»، 65درصدِ انگیزۀ مخاطبان را در انتخابِ فیلم، به خود اختصاص داده است.
• 39 درصد جمعیت بالای 18 سال ترجیح می‌دهند فیلم‌های خارجی را سانسور نشده ببینند؛ این میزان در افراد با تحصیلات دانشگاهی بیش از سایرین است.
• افراد متأهل بیش از مجردها، ترجیح می‌دهند فیلم سانسور شده ببینند.
• غالب افرادی که فیلم سینمایی خارجی تماشا می‌کنند ترجیح می‌دهند فیلم را به صورت دوبله شده ببینند.
• 28 درصد افراد بالای 18 سال در سه ماه گذشته از سایت‌ها، به دانلود فیلم و سریال پرداخته‌اند.
• این مسئله در زنان اندکی بیش از مردان بوده است.

تلوبیون

• 27 درصد مردم از تلوبیون استفاده کرده‌اند.
• بیش از 40درصدِ متولدینِ 1360 به بعد از تلوبیون استفاده می‌کنند و بیشترین میزانِ استفاده در افرادِ با تحصیلاتِ دانشگاهی است.
• بیشترین میزان استفاده در افراد با تحصیلات دانشگاهی بوده است.
• تفاوت فاحشی در شهر و روستا در مصرف تلوبیون نیست.

رادیو

رادیو (رادیو داخلی) به‌عنوان رسانه‌ای که دسترسیِ همیشگی به آن آسان‌تر است، موردِ توجهِ بیش از یک‌سوم افرادِ جامعه قرار دارد.

افرادِ بی‌سواد و کم‌سواد بیش از سایرین به رادیو گوش می‌دهند و افرادِ بالای 55سال، کسانی هستند که بیشترین رادیو را گوش می‌دهند.

سینما

• 73درصدِ افراد بالای 18 سال تاکنون به سینما رفته‌اند.
• افرادی که همیشه نماز می‌خوانند کمتر از کسانی که اصلاً نماز نمی‌خوانند به سینما می‌روند.
• افراد ترجیح می‌دهند، در مرحلۀ اول با گروه دوستان به سینما بروند و در مرحلۀ بعد با خانواده
• سینما رفتن با دوستان ارتباط شدیدی با سن دارد و با افزایشِ سن، کاهش پیدا می‌کند.
• افراد با تحصیلات دانشگاهی، بیش از سایر گروه‌های تحصیلی، سینما می‌روند.

توجه به «حوزۀ صوت و تصویر» به دلیلِ پرمخاطب‌بودنِ این عرصه و تمایلِ زیادِ جامعه به این کالای فرهنگی و نیز فعالانِ تأثیرگذارِ آن در فرهنگ و سبکِ زندگیِ اجتماع، اهمیتِ ویژه‌ای دارد.